Siết chặt các quy định về phòng, chống rửa tiền

Ngày 28/07/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư 09/2023/TT-NHNN hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật phòng, chống rửa tiền, trong đó đặc biệt chú trọng vào chế độ báo cáo một số loại giao dịch chuyển tiền.
Các quy định cụ thể
Thông tư 09/2023/TT-NHNN đã quy định cụ thể chế độ báo cáo đối với các giao dịch chuyển tiền có giá trị lớn (Điều 6), giao dịch đáng ngờ (Điều 7) và giao dịch chuyển tiền điện tử (Điều 9). Cụ thể, khi thực hiện các giao dịch chuyển tiền điện tử, các trường hợp sau phải báo cáo cơ quan thực hiện chức năng, nhiệm vụ phòng chống rửa tiền:
● Giao dịch điện tử từ 500 triệu đồng trở lên hoặc bằng ngoại tệ có giá trị tương đương (đối với giao dịch chuyển tiền trong nước giữa các tổ chức tài chính cùng ở Việt Nam)
● Giao dịch điện tử từ 1000 đô la Mỹ trở lên hoặc bằng ngoại tệ khác có giá trị tương đương (đối với giao dịch quốc tế khi có ít nhất một trong các tổ chức tài chính ở các quốc gia, vùng lãnh thổ ngoài Việt Nam).
Khi phát hiện giao dịch đáng ngờ (là các giao dịch có dấu hiệu quy định tại Khoản 1 Điều 25 Luật phòng, chống rửa tiền, như các giao dịch được thực hiện theo yêu cầu của người trong danh sách cảnh cáo; các giao dịch có giá trị lớn bất thường; giao dịch chuyển tiền thường xuyên từ nhiều tài khoản; giao dịch có thông tin mơ hồ…), đối tượng báo cáo cần báo cáo cho Cơ quan chức năng có thẩm quyền giải quyết.
Riêng đối với giao dịch có giá trị lớn bằng tiền mặt trong nước, nếu giá trị giao dịch lớn hơn 400 triệu đồng, cũng cần tiến hành báo cáo theo quy định tại Quyết định số 11/2023/QĐ-TTg và Thông tư 09/2023/TT-NHNN áp dụng từ ngày 01/12/2023.
Ngoài ra, Thông tư 09/2023/TT-NHNN cũng hướng dẫn cụ thể trách nhiệm của đối tượng báo cáo trong việc đánh giá rủi ro rửa tiền, quản lý rủi ro và phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro, cùng các quy định nội bộ (Điều 3, 4, 5 của Thông tư 09/2023/TT-NHNN), nhằm nâng cao hiệu quả phát hiện hành vi rửa tiền của các cá nhân, tổ chức.

Tác động của quy định phòng, chống rửa tiền
Theo Ngân hàng Nhà nước, việc xây dựng các quy định trên nhằm hướng dẫn chi tiết mức giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo theo Luật phòng, chống rửa tiền vừa có hiệu lực thi hành từ tháng 3 năm 2023. Điều này góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền; đồng thời phù hợp với các yêu cầu, chuẩn mực quốc tế về phòng chống rửa tiền mà Việt Nam có nghĩa vụ thực hiện. Theo đó, các quy định này được áp dụng nhằm theo dõi các giao dịch bất thường, có mục đích thực hiện hành vi bất hợp pháp, song vẫn đảm bảo nguyên tắc bảo mật thông tin khách hàng; các cơ quan chức năng sẽ tự giám sát và đưa ra biện pháp giải quyết phù hợp khi có vấn đề phát sinh.
Tuy nhiên, việc siết chặt các quy định về mức giao dịch phải báo cáo cũng làm dấy lên lo ngại của một số khách hàng khi thực hiện giao dịch ngân hàng, về vấn đề bị theo dõi thông tin cá nhân, và về khả năng bị thẩm vấn nguồn gốc những khoản tiền đang có trong tài khoản. Dù ít hay nhiều, việc này cũng làm ảnh hưởng tới số lượng giao dịch chuyển tiền trong tương lai.
Một số lưu ý dành cho doanh nghiệp
Để tuân thủ các quy định tại Thông tư 09/2023/TT-NHNN, doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề sau:
Đối với doanh nghiệp thuộc đối tượng báo cáo:
Các doanh nghiệp là tổ chức tài chính hợp pháp hoặc tổ chức phi tài chính kinh doanh trò chơi có thưởng; bất động sản; kim khí quý và đá quý; kinh doanh dịch vụ đặc thù theo quy định tại Điều 4 Luật Phòng, chống rửa tiền phái thực hiện báo cáo đối với các giao dịch có giá trị lớn như phân tích trên. Trong đó, nội dung báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử cần tuân thủ quy định tại Khoản 3 Điều 9 Thông tư, bao gồm các thông tin cụ thể về tổ chức tài chính khởi tạo và thụ hưởng; Thông tin về khách hàng; Thông tin về giao dịch (số tài khoản, số tiền, loại tiền)… Đồng thời, cần đảm bảo thực hiện theo đúng các quy định về quy trình đánh giá rủi ro rửa tiền, các quy định về nội bộ và quản lý rủi ro…
Đối với các doanh nghiệp khác:
● Các doanh nghiệp khi thực hiện giao dịch chuyển tiền điện tử, cần minh bạch, cập nhật kịp thời các thông tin doanh nghiệp và đối tượng thụ hưởng (bao gồm các thông tin về hoạt động kinh doanh, thông tin về thỏa thuận giữa hai bên; thông tin tài khoản, số tiền giao dịch….).
● Tìm hiểu kỹ đối tác trước khi chuyển tiền, tránh trường hợp bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hoặc lừa chuyển tiền cho đối tượng là tội phạm hoặc đang trong danh sách cảnh cáo của ngân hàng.

By Trang Linh – Midland & Partners